Kiedy trzeba założyć firmę w Norwegii?

Czy każda sprzedaż lub usługa oznacza obowiązek rejestracji ENK (enkeltpersonforetak) lub innej formy działalności? A może to, co robisz, to jeszcze tylko hobby? A nawet jeśli jest to już działalność, to firma w Polsce wystarczy do fakturowania norweskich klientów, prawda? Otóż nie.

W tym artykule wyjaśniamy, kiedy działalność w Norwegii jest traktowana jako biznes, a kiedy nie, oraz kiedy dokładnie musisz zarejestrować firmę. Dowiesz się też, kiedy wchodzi w grę obowiązek rejestracji do VAT (merverdiavgift), oraz co w sytuacji, gdy świadczysz usługi z zagranicy.

Działalność gospodarcza czy hobby?

W Norwegii bardzo istotne w kontekście rejestracji działalności jest rozróżnienie między krótkoterminowym (ale nie tylko) hobby, a faktyczną działalnością gospodarczą.

Działalność uznawana za næringsvirksomhet (działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu) musi być prowadzona na własne ryzyko, mieć określony zakres i cel osiągania zysku w dłuższej perspektywie. Skatteetaten wskazuje tu cztery główne kryteria:

1. planowany zysk (przychody wyższe niż koszty),
2. planowana odpowiednia długość i ciągłość działania,
3. regularność i skala aktywności (większa liczba zleceń, wielu klientów)
4. prowadzenie działalności na własne konto (samodzielne ponoszenie kosztów i odpowiedzialność za rezultaty).

Jeśli te warunki nie są spełnione – np. działalność ma niewielką skalę, przychody zrównują się z kosztami – wówczas może być traktowana jako hobby (hobbyvirksomhet), a ewentualny dochód z niej jest zwolniony z podatku. Innymi słowy: jeśli Twoja aktywność nie ma charakteru dochodowego lub jest sporadyczna, możesz ją prowadzić bez rejestracji firmy.

Jeśli jednak wszystkie lub część kryteriów zostaje spełniona, powinno się rozważyć rejestrację firmy. Jeśli nie masz pewności, czy powinieneś to już zrobić – norweski urząd podatkowy pomoże w odpowiedzi na to pytanie, na podstawie typowo Twojej sytuacji. Wystarczy, że klikniesz tutaj.

Usługi z zagranicy dla klientów norweskich

Norwegia wymaga, aby firmy z zagranicy, nawet działające tymczasowo, zarejestrowały się w norweskim rejestrze przedsiębiorstw. Oznacza to, że Polak świadczący usługi dla norweskich klientów musi tak czy siak założyć firmę w Norwegii i uzyskać norweski numer organizacyjny – nawet, jeśli w Polsce ma zarejestrowaną działalność.

Zagraniczne firmy działające na rynku norweskim – również jednoosobowe – są zobowiązane do rejestracji i uzyskania norweskiego identyfikatora. Ponadto, jeżeli wartość kontraktu wykonania pracy w Norwegii przekracza 20 000 NOK, konieczne jest zgłoszenie umowy i pracowników do norweskiej administracji podatkowej.

Nie można zatem legalnie prowadzić stałej działalności na rzecz klientów norweskich, pozostając bez firmy w Norwegii – w praktyce oznacza to, że nawet będąc freelancerem z Polski musisz mieć zarejestrowaną firmę (np. ENK) w Norwegii.

Krótkie podsumowanie:

• Zagraniczne przedsiębiorstwa świadczące usługi na rynku norweskim mają obowiązek rejestracji w Norwegii i uzyskania norweskiego organisasjonsnummer.
• Przekroczenie progów wartości usług (powyżej 20 000 NOK) obliguje do zgłoszenia kontraktu i pracowników do norweskich urzędów.

Rejestracja firmy do pracy na B2B – czy to legalne?

Jeśli świadczysz pracę u jednego zleceniodawcy, on udostępnia sprzęt i narzuca warunki, to może to być uznane za stosunek pracy – wtedy powinieneś być zatrudniony, a nie działać jako firma.

Więcej o tym przeczytasz w artykule „Czy legalne jest założenie działalności i praca dla jednego wykonawcy w Norwegii?” – kliknij tutaj.

Kiedy należy zarejestrować firmę?

Działalność w Norwegii trzeba więc, biorąc pod uwagę dwa poprzednie punkty, zarejestrować w dwóch sytuacjach:

1. Gdy nasza działalność przestaje być hobby, zaczyna przynosić zyski, być regularna i planujemy tak działać dalej.
2. Gdy prowadzimy działalność poza Norwegią, ale chcemy ją również przenieść do kraju fiordów.

Przykłady sytuacji, w których trzeba zarejestrować firmę:

• Zarabiasz regularnie na naprawach elektroniki, prowadzeniu kursów, stylizacji paznokci czy sprzedaży rękodzieła na Facebooku lub Finn.no.
• Masz co najmniej jednego klienta, któremu świadczysz usługi na terenie Norwegii – ważny jest tutaj aspekt miejsca świadczenia usług. Przykładowo, informatyk z Polski nie musi rejestrować firmy w Norwegii, jeśli świadczy z Polski usługi dla norweskiego klienta zdalnie.
• Świadczysz usługi jako fotograf, grafik, budowlaniec, sprzątaczka lub tłumacz – i nie jest to jednorazowa pomoc znajomemu, tylko stała działalność.
• Twój roczny przychód zaczyna być wyższy niż poniesione koszty – czyli pojawia się realny zysk.

W takich przypadkach Twoja aktywność spełnia kryteria działalności gospodarczej, więc rejestracja ENK lub spółki AS/NUF jest konieczna. Z kolei jeśli coś robisz sporadycznie, bez zysku, tylko dla znajomych – może być to uznane za hobbyvirksomhet, która nie wymaga zakładania firmy.

Jeśli jesteś z zagranicy (np. z Polski) i świadczysz usługi na rzecz norweskich klientów na terenie Norwegii, musisz również założyć firmę w Norwegii. Nie wystarczy, że masz działalność w swoim kraju – potrzebny jest norweski numer organizacyjny i rejestracja w rejestrze przedsiębiorstw. Dotyczy to nawet działalności tymczasowej lub „na próbę”.

Nie wiesz jak się zabrać za rejestrację?

Oferujemy kompleksowe usługi, dzięki którym nie będą się musieli Państwo o nic martwić – zapraszamy serdecznie:

• Rejestracja jednoosobowej firmy ENK – pełna pomoc przy rejestracji podstawowej formy działalności.
• Rejestracja AS lub NUF – pomoc przy bardziej zaawansowanych formach.
• W przypadku, gdy jesteś zagranicznym przedsiębiorcą i dopiero będziesz rozpoczynał swoją przygodę z Norwegią, konieczne jest wnioskowanie o tymczasowy numer personalny (D-nummer). Można wnioskować równocześnie o rejestrację firmy oraz numer personalny.

Rejestracja do VAT (merverdiavgift)

Osobnym obowiązkiem jest rejestracja do norweskiego podatku VAT (merverdiavgift, MVA). Jeżeli w ciągu dowolnych 12 miesięcy sprzedaż towarów i usług podlegających VAT przekroczy 50 000 NOK, przedsiębiorstwo musi zarejestrować się w rejestrze VAT (Merverdiavgiftsregisteret). Oznacza to, że po osiągnięciu tego progu należy złożyć wniosek o rejestrację.

Ważne: do czasu formalnej rejestracji nie wolno doliczać VAT do wystawianych faktur. Próg 50 000 NOK dotyczy wyłącznie obowiązku VAT – nie ma on wpływu na klasyfikację działalności jako næringsvirksomhet czy hobby (przy czym „działalność hobby” nie musi się rejestrować w MVA nawet po przekroczeniu przychodu 50.000 NOK).

• Obowiązek rejestracji do merverdiavgift pojawia się przy obrocie ponad 50 000 NOK (netto) z opodatkowanych sprzedaży w okresie 12 miesięcy wstecz.
• Nie można doliczać VAT do cen, dopóki firma nie zostanie oficjalnie zarejestrowana do VAT.
• Jeśli Twoja firma jest zarejestrowana, na fakturach umieść dodatek „MVA” po numerze organizacji. Próg rejestracji pozwala planować składanie wniosku z odpowiednim wyprzedzeniem.

Jeśli potrzebujesz pomocy w rejestracji swojej firmy w rejestrze VAT – zapraszamy (kliknij tutaj)!

Podsumowanie

Firmę ENK (lub inną, np. spółkę AS) trzeba założyć wtedy, gdy działalność staje się faktycznym biznesem – regularnie generującym przychody i zyski, lub gdy chcemy przenieść naszą działalność również na teren Norwegii z innego kraju (jednakże tutaj istnieje również inne rozwiązanie – oddział firmy zagranicznej – NUF – o której przeczytasz tutaj (kliknij).

Hobby można prowadzić na małą skalę bez firmy, ale nawet najmniejsza firma działająca profesjonalnie w Norwegii musi być zarejestrowana jako ENK i spełniać wymagania podatkowe (w tym rejestrację do merverdiavgift przy przekroczeniu 50 000 NOK).

Również w sytuacji, gdy przenosimy swoją działalność z innego państwa do Norwegii – nie możemy wystawiać faktur np. z polskiej firmy, musimy mieć norweski numer organizacyjny, co w praktyce oznacza rejestrację oddziału w Norwegii.

Masz pytania dotyczące rejestracji lub prowadzenia firmy w Norwegii?
Skontaktuj się z nami: +47 21 38 38 21.
Jesteśmy dostępni od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00 – 21:00 i chętnie pomożemy!

Autor artykułu: Marcin – marcin@efirma.no