Jakie mam obowiązki w firmie sprzedającej samochody?

Pan Marek od lat interesuje się motoryzacją. Sam naprawia auta, zna rynek, potrafi ocenić stan techniczny pojazdu i widzi, że wiele osób szuka sprawdzonych samochodów – zarówno nowych, jak i używanych. Postanawia więc założyć własną firmę w Norwegii i zająć się sprzedażą aut. Chce działać uczciwie, zgodnie z prawem, ale nie wie, od czego zacząć.

Ma już kilka samochodów, które planuje wystawić w ogłoszeniach online. Sprzedaż będzie się jednak odbywać stacjonarnie – klienci będą przyjeżdżać, oglądać auta i podpisywać umowy na miejscu. Marek zastanawia się, jaką formę działalności wybrać, jakie podatki musi płacić i czy taka działalność wymaga pozwoleń?

Ten poradnik powstał właśnie dla osób takich jak Pan Marek – które chcą legalnie i bezpiecznie prowadzić firmę sprzedającą samochody w Norwegii. Skupimy się na najważniejszych wymogach branżowych, czyli przejdziemy przez wszystkie obowiązki i formalności, które musisz znać zanim sprzedasz swój pierwszy samochód.

Najważniejsze obowiązki branżowe

Sprzedaż samochodów – zwłaszcza używanych – wiąże się z dodatkowymi obowiązkami, które nie dotyczą każdej firmy. Prowadząc taki biznes, musisz spełniać zarówno przepisy podatkowe, jak i te dotyczące bezpieczeństwa, ochrony środowiska i przepisów lokalnych.

Można działać na zasadach komisu (auta nie kupujemy, jesteśmy tylko pośrednikiem) albo jako sprzedawca (auto kupujemy do dalszej odsprzedaży). Można też oczywiście łączyć te formy. W tej działalności należy też prowadzić rejestr kupionych/sprzedanych aut w Excelu, tak jak generalnie w działalnościach związanych z rzeczami używanymi.

UWAGA: Przy małej skali (np. zakup i sprzedaż raz w roku) nie zostanie to uznane za działalność i można nie zakładać firmy i tym samym oszczędzać na podatkach (podatek od sprzedaży auta prywatnie jest 0)!

Jeśli jednak musisz już prowadzić działalność, poniżej znajdziesz ważne elementy, o których musisz pamiętać:

Brukthandelbevilling – pozwolenie na handel rzeczami używanymi

Jeśli Twoja firma zajmuje się sprzedażą używanych samochodów, musisz uzyskać tzw. brukthandelbevilling, czyli zezwolenie na handel używanymi przedmiotami. Jest to obowiązkowe zgodnie z Lov om brukthandel. Wniosek składa się do lokalnej policji (politiet) w miejscu, gdzie prowadzisz działalność. Wymagane są m.in. zaświadczenie o niekaralności (vandelsattest) i opis działalności. Brak tego pozwolenia może skutkować karami i zakazem sprzedaży.

Przerejestrowanie pojazdu

Każdy sprzedany samochód musi zostać przerejestrowany na nowego właściciela w Statens Vegvesen. Możesz to zrobić elektronicznie, ale wymaga to potwierdzenia przez obie strony (sprzedawcę i kupującego) przy użyciu BankID. Pamiętaj też, że klient musi opłacić omregistreringsavgift – stałą opłatę rejestracyjną.

Oznacza to, że nie musisz rejestrować pojazdu na siebie lub swoją firmę – możesz być jedynie pośrednikiem między osobą, od której odkupiłeś pojazd a kupcem. Jest to jedno z rozwiązań, natomiast możesz również rejestrować pojazd po zakupie na siebie, a dopiero później przerejestrowywać na kupca – decyzja należy do Ciebie. W praktyce ma to sens np. przy zakupie sprzedaży celem eksportu – w takiej sytuacji część opłat i tak zostanie nam zwrócona.

Dokumentacja techniczna

W przypadku sprzedaży auta musisz udostępnić kupującemu wszystkie dokumenty pojazdu, takie jak: EU-kontroll (przegląd techniczny), servicehefte (książka serwisowa), dokumenty potwierdzające przebieg (kilometerstand) oraz ewentualne naprawy czy wymiany. Używane auta powinny mieć aktualny EU-kontroll, jeśli mają więcej niż 4 lata.

Forbrukerkjøpsloven – prawa konsumenta

Jeśli sprzedajesz samochody osobom prywatnym (konsumentom), obowiązują Cię zasady ustawy o sprzedaży konsumenckiej. Klientowi przysługuje prawo do reklamacji nawet do 2 lat od zakupu. Nie możesz zrzec się odpowiedzialności za ukryte wady. Wszystkie informacje o stanie technicznym pojazdu muszą być rzetelnie przedstawione.

Środowisko i bezpieczeństwo

Jeśli na terenie działalności parkujesz wiele pojazdów, mogą Cię obowiązywać lokalne przepisy środowiskowe (np. utylizacja płynów, olejów, odpadów) – zwłaszcza jeśli prowadzisz również serwis. Skontaktuj się z gminą (kommune), by sprawdzić, czy wymagane jest zgłoszenie lub pozwolenie (tiltak).

Faktura lub dokument sprzedaży

Każda sprzedaż powinna być udokumentowana – koniecznie w formie faktury, a dodatkowo może zostać sporządzona pisemna umowa kupna-sprzedaży (kjøpskontrakt). W przypadku używanych aut warto korzystać z gotowych wzorów np. od NAF czy Statens Vegvesen.

Import samochodów z zagranicy (np. z Polski do Norwegii)

Jeśli Twoja firma planuje importować samochody (nowe lub używane) spoza Norwegii – np. z Polski – obowiązują Cię szczególne przepisy celne i podatkowe. Auta muszą przejść odprawę celną i zostać zarejestrowane w Norwegii zgodnie z obowiązującym prawem.

Toll og avgifter

Każdy pojazd sprowadzony do Norwegii musi zostać zgłoszony w norweskim urzędzie celnym (Tolletaten). Firma ma obowiązek zapłacić:

• 25% mva (merverdiavgift) od wartości zakupu i kosztów transportu.
• Engangsavgift – akcyzę obliczaną na podstawie masy auta, emisji CO₂ i roku produkcji.

Omregistrering og førstegangsregistrering

Sprowadzony pojazd należy zarejestrować po raz pierwszy w Statens Vegvesen (pierwsza rejestracja w Norwegii). Konieczne jest wykonanie przeglądu technicznego (identifisering og kontroll) i przedstawienie dokumentów potwierdzających pochodzenie auta (np. dowód rejestracyjny z Polski, faktura, potwierdzenie zapłaty cła).

Godkjenning av kjøretøy

Niektóre auta wymagają dodatkowej homologacji lub potwierdzenia zgodności z norweskimi normami – zwłaszcza jeśli są starsze lub nietypowe (np. auta zabytkowe, dostawcze, tuningowane).

Księgowość i VAT

Wszystkie koszty importowe należy zaksięgować. MVA należy uwzględnić zgodnie z deklaracją przy imporcie w raporcie VAT, jeśli auto jest sprzedawane w Norwegii i firma jest zarejestrowana jako płatnik MVA.

Uwaga: jeśli importujesz auto na potrzeby działalności handlowej (nie prywatnie), musisz to zgłosić w celach komercyjnych. Niektóre firmy korzystają z usług spedytora (speditør), który zajmuje się formalnościami importowymi w imieniu klienta.

Eksport samochodów z Norwegii do Polski (lub innego kraju)

Jeśli planujesz sprzedawać auta zagranicznym klientom – np. eksportować z Norwegii do Polski – również obowiązują określone procedury:

Sletting av registrering

Samochód przeznaczony do eksportu musi zostać wyrejestrowany w Statens Vegvesen. Można to zrobić online przez BankID lub w najbliższej stacji trafikkstasjon.

Zwrot omregistreringsavgift

Jeśli pojazd był niedawno przerejestrowany, możliwy jest zwrot części opłaty rejestracyjnej (jeśli auto zostaje wyeksportowane w ciągu 6 miesięcy od zakupu).

Dokumentacja eksportowa

Przy eksporcie należy sporządzić deklarację celną wychodzącą, podbitą na papierze lub elektronicznie, lub inny dowód tego że auto zostało wywiezione faktycznie poza Norwegię. Taki dokument, który potwierdza, że pojazd opuści Norwegię może być wymagany w razie kontroli.

MVA (eksport)

Jeśli eksportujesz auto do klienta poza Norwegią (np. do Polski), sprzedaż może być z stawką 0% VAT (0% mva), pod warunkiem że spełniasz warunki dokumentacyjne eksportu – np. potwierdzenie wywozu, faktura, dane nabywcy. Firma musi prowadzić pełną dokumentację eksportową na potrzeby ewentualnej kontroli Skatteetaten.

Uwaga: w przypadku eksportu do firm w UE, warto również znać ich numer VAT (EU-VAT) i mieć potwierdzenie transakcji zagranicznej. Dla eksportu poza EOG obowiązują dodatkowe przepisy celne.

Podsumowanie

Założenie firmy sprzedającej samochody w Norwegii – czy to nowe, czy używane – wymaga nieco przygotowania i znajomości norweskich przepisów. W przypadku handlu autami używanymi, wymagane jest także brukthandelbevilling – specjalne pozwolenie wydawane przez lokalną policję. Jeśli planujesz import lub eksport pojazdów, dochodzą kolejne procedury: odprawa celna, akcyza, rejestracja lub wyrejestrowanie pojazdu, dokumentacja eksportow itd.

Sprzedaż aut to nie tylko ogłoszenia i umowy – to odpowiedzialność wobec klientów, urzędów i prawa. Przestrzeganie przepisów buduje wiarygodność i pozwala prowadzić działalność bez stresu i nieprzyjemnych niespodzianek.

Masz pomysł jak Pan Marek? Zacznij od pierwszego kroku – wybierz formę działalności i zarejestruj firmę. Reszta to już kwestia dobrego przygotowania, wyboru dobrego księgowego (zapraszamy do nas!) świadomości obowiązków i uczciwego podejścia do klienta. Powodzenia!

Masz pytania dotyczące rejestracji lub prowadzenia firmy sprzedającej pojazdy w Norwegii?
Skontaktuj się z nami: +47 21 38 38 21.
Jesteśmy dostępni od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00 – 21:00 i chętnie pomożemy!

Autor artykułu: Marcin – marcin@efirma.no