Czy mogę inwestować w kryptowaluty firmowo w Norwegii?

Kryptowaluty od kilku lat są coraz bardziej obecne nie tylko w portfelach inwestorów indywidualnych, ale także na radarze przedsiębiorców. Bitcoin, Ethereum czy inne aktywa cyfrowe są dziś rozpoznawalnym instrumentem finansowym, który niektóre firmy traktują jako formę dywersyfikacji wolnych środków, ochronę przed inflacją lub jako strategiczną inwestycję w rozwijającą się technologię blockchain.

Coraz więcej przedsiębiorców prowadzących działalność w Norwegii zadaje sobie pytanie: czy moja firma może legalnie kupować i trzymać kryptowaluty? Jeśli tak – jak to poprawnie rozliczyć, zaksięgować, kiedy zapłacić podatek i jak uniknąć problemów przy kontroli? Czy inwestowanie firmowe to tylko HODL, czy można też tradować lub korzystać ze stakingu?

Dobra wiadomość jest taka, że w Norwegii nie ma przepisów zabraniających firmom inwestowania w kryptowaluty. Przeciwnie – Skatteetaten i Altinn traktują je jako normalne aktywa, które można posiadać, rozliczać i opodatkować zgodnie z obowiązującymi zasadami. Kluczowe jest jednak to, w jaki sposób firma podchodzi do takich inwestycji – zarówno pod kątem księgowości, jak i zgodności z norweskim prawem podatkowym.

W tym artykule przeanalizujemy dokładnie:

• czy i jak można inwestować w kryptowaluty w ramach działalności gospodarczej w Norwegii,
• co należy przygotować przed pierwszym zakupem,
• jakie są różnice pomiędzy ENK a AS w kontekście inwestycji,
• jak raportować zyski i straty do Skatteetaten,
• jak wygląda księgowość, sprawozdawczość i podatki przy handlu, HODL-u i stakingu,
• jak legalnie zarządzać kryptowalutami firmowo – krok po kroku.

Jeśli prowadzisz działalność w Norwegii i zastanawiasz się nad wejściem w świat krypto – ten przewodnik jest dla Ciebie.

Co zrobić przed zakupem kryptowalut przez firmę?

Choć inwestowanie w kryptowaluty firmowo jest legalne w Norwegii, nie oznacza to, że można to zrobić „z marszu”. Aby uniknąć błędów księgowych, problemów podatkowych lub zwykłego chaosu organizacyjnego, warto najpierw dobrze się przygotować. Co zatem trzeba przemyśleć i ustalić, zanim firma dokona pierwszego zakupu Bitcoina, Ethereum czy innego aktywa cyfrowego?

Sprawdź, czy Twoja firma może inwestować w kryptowaluty

Na początek warto się upewnić, że działalność inwestycyjna mieści się w zakresie działalności Twojej firmy. W przypadku aksjeselskap (AS) dobrze jest udokumentować decyzję o inwestowaniu, np. poprzez uchwałę zarządu. Dla enkeltpersonforetak (ENK) taki obowiązek nie istnieje, ale warto samemu określić zasady, np. jaki procent środków firmowych będzie przeznaczony na kryptowaluty i jaką strategię przyjmujesz (inwestycja długoterminowa, aktywny handel, staking?).

Załóż konto na giełdzie kryptowalut zarejestrowane na firmę

Transakcje powinny być wykonywane na koncie firmowym, nie prywatnym. Większość giełd umożliwia założenie konta firmowego – wystarczy przejść weryfikację KYC jako podmiot gospodarczy (potrzebny będzie m.in. numer organizacyjny, dokumenty firmy i dane właściciela lub zarządu). Dzięki temu otrzymasz faktury i wyciągi przypisane do Twojej działalności, co znacząco ułatwi księgowość i ewentualne kontrole z Skattu.

Ustal, z jakiego konta bankowego dokonasz zakupu

Jeśli planujesz zakup kryptowalut z firmowego rachunku, sprawdź, czy bank umożliwia przelewy na giełdy kryptowalutowe. Część banków w Norwegii stosuje ograniczenia w tym zakresie. Upewnij się, że Twój rachunek jest gotowy do obsługi takich przelewów, oraz że masz wystarczające środki nie tylko na sam zakup, ale także na potencjalny podatek od zysków w przyszłości.

UWAGA: Zawsze przed inwestycją w kryptowaluty trzeba o tym powiadomić swój bank!

Przygotuj strukturę księgową

Kryptowaluty zakupione przez firmę są traktowane jako aktywa finansowe – zwykle niematerialne (immaterielle eiendeler). W niektórych przypadkach – np. jeśli firma kupuje i sprzedaje kryptowaluty bardzo aktywnie – mogą być zaklasyfikowane jako varer (towary). Niezależnie od klasyfikacji, każda operacja powinna być ujęta w księgach rachunkowych zgodnie z zasadam norweskiej księgowości .

Przed pierwszą transakcją warto porozmawiać z księgowym – pomoże to uniknąć nieprawidłowego rozliczenia. Szczególnie ważne będzie ustalenie, jak księgować zakup, sprzedaż, prowizje giełdowe, przychody z stakingu oraz jak przygotować się do wyceny aktywów na koniec roku.

Ustal sposób przechowywania dokumentacji

Wszystkie transakcje związane z kryptowalutami muszą być dobrze udokumentowane. Skatteetaten wymaga, byś w razie kontroli mógł przedstawić dowód zakupu – np. potwierdzenie transakcji, wyciąg z giełdy, historię transakcji, fakturę lub potwierdzenie przelewu. Te dane będą też potrzebne do rozliczenia rocznego.

Dobrą praktyką jest prowadzenie osobnego folderu (elektronicznego lub fizycznego) z dokumentacją wszystkich transakcji – zarówno zakupu, jak i późniejszych zmian (sprzedaż, zamiana, staking, airdropy itd.). W przypadku aktywnego handlu konieczne jest również prowadzenie arkusza kalkulacyjnego lub innego dokumentu z zapisami dot. wszystkich transakcji.

Podsumowując

Zanim kupisz pierwszego Bitcoina na firmę, zadbaj o formalności. Wybierz giełdę, która umożliwia obsługę kont firmowych, przygotuj system księgowy, porozmawiaj z księgowym, a także zadbaj o dokumentację i strategię. Dzięki temu inwestycja w kryptowaluty będzie nie tylko legalna i zgodna z norweskimi przepisami, ale też bezpieczna i przejrzysta dla Twojej działalności.

Co zrobić po zakupie kryptowalut przez firmę?

Zakup kryptowalut przez firmę to dopiero początek – prawdziwa odpowiedzialność zaczyna się później. Od poprawnego zaksięgowania, przez monitorowanie kursów, aż po raportowanie do Skatteetaten – wszystko musi być zgodne z norweskimi przepisami.

Zaksięguj transakcję lub oddaj to księgowemu

Każdy zakup kryptowalut należy ująć w księgach rachunkowych firmy. Wartość nabytej kryptowaluty musi zostać przeliczona na korony norweskie (NOK) według kursu z dnia transakcji. Nawet jeśli operacja była przeprowadzana w euro lub dolarach – księgowość prowadzimy w NOK.

Kryptowaluty zazwyczaj księguje się jako aktywa niematerialne (immaterielle eiendeler), choć w przypadku intensywnego handlu mogą zostać sklasyfikowane jako varer (towary). Typ konta księgowego zależy też od tego, czy prowadzisz ENK czy AS. Jeśli korzystasz z systemu księgowego (np. Efirma.no), warto skonsultować się z dostawcą aby upewnić się, że prawidłowo księgujesz.

Zadbaj o dokumentację i dowody zakupu

W Norwegii dokumentacja transakcji to obowiązek. Musisz przechowywać:

• potwierdzenie zakupu (np. eksport z giełdy),
• dowód płatności (np. potwierdzenie przelewu bankowego),
• dane z platformy, takie jak adres portfela, identyfikator transakcji, wysokość opłaty transakcyjnej (fee).

Wszystkie dokumenty powinny być przechowywane przez minimum 5 lat i muszą być dostępne na wypadek kontroli z urzędu skarbowego. W przypadku większej liczby transakcji – warto archiwizować pliki CSV lub PDF z giełdy co miesiąc.

Śledź wartość posiadanych aktywów

Nawet jeśli nie sprzedajesz kryptowalut, musisz znać ich aktualną wartość. Dlaczego? Ponieważ na koniec roku obrotowego (czyli 31 grudnia) musisz wycenić wszystkie aktywa posiadane przez firmę. Dla celów sprawozdawczych i podatkowych konieczne jest podanie ich wartości rynkowej na dzień bilansowy.

• W przypadku ENK, wartość kryptowalut uwzględniana jest również przy podatku od majątku, ale tylko w 70%.
• Dla AS, wartość ta wynosi 100%.

Wycena musi być uzasadniona – warto korzystać z ogólnodostępnych serwisów z kursem (np. CoinMarketCap) i dokumentować źródło notowań.

Rozlicz każdą sprzedaż lub zamianę

W Norwegii każda sprzedaż kryptowaluty – lub nawet zamiana jednej kryptowaluty na inną – jest traktowana jak realizacja podatkowa. To oznacza, że musisz obliczyć zysk lub stratę dla każdej takiej transakcji i wykazać ją w zeznaniu rocznym.

Przykład: jeśli firma zamieniła 1 BTC na ETH, to tak, jakby sprzedała 1 BTC za NOK – i to po kursie, jaki odpowiada wartości ETH w momencie transakcji. Do obliczenia zysku potrzebujesz informacji o cenie zakupu (w NOK), wartości sprzedaży oraz ewentualnych kosztach (np. prowizja giełdy). Każdy z tych elementów musi być udokumentowany.

Ujawnij przychody z kopania, stakingu, airdropów

Jeśli firma otrzymuje kryptowaluty nie poprzez zakup, ale np. w ramach stakingu, wydobycia lub darmowej dystrybucji (airdrop), to wartość tych przychodów musi być ujęta jako przychód firmowy.

Kwota przychodu to wartość rynkowa otrzymanej kryptowaluty w momencie jej otrzymania (w NOK). Taka kwota podlega opodatkowaniu jak każdy inny dochód z działalności.

Pamiętaj o raporcie rocznym i skattemeldingu

Na koniec roku podatkowego firma musi wykazać w skattemelding wszystkie aktywa oraz zrealizowane dochody z kryptowalut.

• W przypadku ENK – zyski i straty trafiają bezpośrednio do Twojego zeznania podatkowego jako właściciela.
• W przypadku AS – firma składa swoje własne zeznanie jako osobny podmiot.

Warto mieć gotową listę transakcji, ich daty, kwoty oraz przeliczenia na NOK. Skatteetaten może poprosić o szczegółowe dane, zwłaszcza jeśli Twoja firma osiągnęła duży zysk lub miała wiele operacji. Część przedsiębiorców korzysta z narzędzi integrujących się z giełdami, które automatycznie generują raporty zgodne z norweskimi wymogami.

VAT – czy obowiązuje przy kryptowalutach?

Na koniec ważna kwestia: obrót kryptowalutami nie podlega VAT (MVA) w Norwegii. Zakup, sprzedaż, zamiana czy trzymanie kryptowalut nie wiąże się z naliczaniem ani odliczaniem podatku VAT. Jest to traktowane jak transakcja finansowa – podobnie jak wymiana walut.

Wyjątek może dotyczyć tylko sytuacji, w której firma świadczy usługi związane z kryptowalutami (np. prowadzi giełdę, doradza inwestycyjnie itp.). Wtedy same usługi mogą być opodatkowane VATem, ale nie sam zakup krypto na potrzeby firmy.

Jednoosobowa działalność (ENK) a inwestycje w kryptowaluty

Jeśli prowadzisz enkeltpersonforetak i zastanawiasz się nad inwestowaniem firmowych środków w kryptowaluty, to dobra wiadomość jest taka: możesz to zrobić. Norweskie przepisy nie zabraniają osobom prowadzącym ENK kupowania, sprzedawania ani przechowywania kryptowalut w ramach swojej działalności gospodarczej. Trzeba jednak pamiętać, że ENK nie jest osobnym podmiotem prawnym – wszystko, co robi firma, wpływa bezpośrednio na sytuację finansową właściciela.

Kryptowaluty w ENK to Twoje aktywa – ale firmowe

W przypadku krypto w ENK, zasadniczo nie ma rozdziału między firmą a właścicielem. Cały dochód, majątek i zobowiązania działalności są formalnie częścią Twojego majątku osobistego jako osoby fizycznej. Oznacza to, że kryptowaluty zakupione w ramach ENK są Twoje – ale muszą być wykazywane jako aktywa związane z prowadzoną działalnością.

To ułatwia wiele rzeczy (np. brak potrzeby transferu zysków do właściciela), ale wiąże się też z pełną odpowiedzialnością podatkową i majątkową. Inwestując w kryptowaluty przez ENK, warto pamiętać, że zarówno zysk, jak i ryzyko – w tym ewentualne długi podatkowe – obciążają Ciebie bezpośrednio.

Jak wygląda opodatkowanie zysków z kryptowalut w ENK?

Wszystkie zyski z transakcji kryptowalutowych, stakingu czy mining są traktowane jak normalny dochód z działalności gospodarczej. Nie ma osobnej stawki „dla krypto”. Po prostu dochód z tych aktywności trafia do ogólnego wyniku finansowego Twojego ENK, a potem do Twojego zeznania podatkowego jako właściciela.

Oznacza to, że:

• zysk z kryptowalut podlega opodatkowaniu według skali podatkowej dla osób fizycznych prowadzących działalność (obecnie 22% podatek dochodowy, plus składka na trygdeavgift i ewentualnie podatek progresywny przy wyższych dochodach),
• straty z kryptowalut mogą zostać odliczone od innych dochodów z działalności – np. usług czy sprzedaży towarów,
• przychody z stakingu, airdropów lub innych form pasywnych muszą być zgłoszone jako inntekt w roku ich otrzymania (według wartości rynkowej w NOK).

Koszty, które możesz odliczyć

Jako właściciel ENK masz prawo odliczać wszystkie koszty związane z uzyskaniem przychodu. W kontekście kryptowalut mogą to być m.in.:

• opłaty transakcyjne (prowizje giełdowe, tzw. trading fee),
• koszty wymiany waluty lub przelewów,
• abonamenty za narzędzia księgowe lub analityczne (np. Coinpanda),
• koszt energii lub sprzętu przy mining/stakingu (jeśli spełnione są wymogi „drift” działalności).

Ważne jest jednak, aby te wydatki były poniesione w celach stricte firmowych i miały związek z działalnością. Jeśli kupujesz kryptowaluty dla siebie prywatnie, nie możesz rozliczać tych kosztów przez ENK.

Uwaga na podatek od majątku

W przypadku ENK, wszystkie aktywa firmowe (w tym kryptowaluty) są uwzględniane w Twoim osobistym majątku. Na potrzeby podatku od majątku (formuesskatt), który dotyczy osób fizycznych posiadających większy majątek, kryptowaluty są wyceniane na dzień 1 stycznia danego roku.

Dobrą wiadomością jest to, że aktywa firmowe są uwzględniane tylko w 70% swojej wartości rynkowej. To oznacza, że np. jeśli na koniec roku Twoje ENK posiada 200 000 NOK w kryptowalutach, do podstawy podatku od majątku dolicza się tylko 140 000 NOK. Próg, od którego naliczany jest podatek majątkowy to 1,76 mln NOK (stan na 2025 rok). Jeśli nie przekraczasz tego poziomu swoim łącznym majątkiem – nie zapłacisz nic. Ale jeśli Twoje aktywa kryptowalutowe są znaczące, warto to uwzględnić w planowaniu podatkowym.

Zalety i ograniczenia inwestowania krypto przez ENK

Plusem ENK jest prostota – nie musisz zakładać osobnej spółki, rejestrować oddzielnego podmiotu ani ponosić kosztów administracyjnych. Możesz działać od razu, używając istniejącej firmy. Dodatkowo, jeśli poniesiesz stratę na inwestycji, możesz ją odliczyć od innych dochodów firmy, co obniża końcowy podatek.

Minusem jest brak rozdzielenia odpowiedzialności i dochodu – zysk z krypto od razu powiększa Twój dochód osobisty, co może przesunąć Cię do wyższych progów podatkowych. Dodatkowo, jeśli inwestycja się nie uda, odpowiadasz całym swoim majątkiem osobistym za zobowiązania firmy (również np. w przypadku problemów z płynnością).

Spółka AS (aksjeselskap) a inwestycje w kryptowaluty

Spółka AS, jako niezależna osoba prawna, ma prawo inwestować swoje środki w dowolne aktywa – również w cyfrowe waluty, tokeny czy inne aktywa blockchainowe. Zaletą takiego podejścia jest możliwość opodatkowania na poziomie firmy, bez natychmiastowego wpływu na dochód osobisty właściciela. Jednak inwestowanie przez AS wiąże się też z konkretnymi obowiązkami księgowymi i raportowymi.

AS jako podmiot inwestujący – co jest dozwolone?

Norweskie prawo nie zabrania spółkom AS kupowania kryptowalut, o ile środki te są wykorzystywane jako lokata kapitału lub w ramach dozwolonej działalności. Oznacza to, że możesz kupić Bitcoina, Ethera lub inny token jako długoterminową inwestycję lub obracać nim w ramach tradingu – tak długo, jak nie naruszasz przepisów o działalności regulowanej (np. jeśli nie prowadzisz giełdy, nie zarządzasz cudzymi środkami).

W praktyce wystarczy, że decyzja o inwestycji zostanie udokumentowana przez zarząd spółki (np. w protokole z posiedzenia). Dobrą praktyką jest też określenie strategii inwestycyjnej i celów – np. jaka część nadwyżki finansowej może być przeznaczona na kryptowaluty, czy dopuszcza się staking itp.

Jak wygląda opodatkowanie zysków w AS?

Wszystkie zyski z kryptowalut wypracowane przez spółkę AS są opodatkowane na poziomie firmy. Oznacza to:

• dochód firmy (w tym z handlu, stakingu, zamian czy airdropów) jest opodatkowany podatkiem w wysokości 22%,
• straty na kryptowalutach obniżają podstawę opodatkowania firmy – mogą być odliczone od innych przychodów spółki,
• opodatkowanie następuje dopiero w momencie sprzedaży lub zamiany kryptowaluty – nie przy samym wzroście jej wartości,
• jeśli zysk zostaje w spółce – nie płacisz dodatkowego podatku osobistego (np. od dywidendy), dopóki środki nie zostaną wypłacone.

Księgowość – jak ująć kryptowaluty w bilansie AS?

Zakup kryptowaluty przez spółkę AS należy zaksięgować jako aktywa finansowe – zwykle immaterielle eiendeler. Transakcja powinna być ujęta w momencie zakupu, po przeliczeniu wartości nabytych aktywów na NOK zgodnie z kursem z dnia transakcji.

Na koniec roku obrotowego (najczęściej 31 grudnia) spółka musi wykazać wartość posiadanych kryptowalut w bilansie. Obowiązuje wycena rynkowa – tj. na podstawie aktualnego kursu na dzień bilansowy. Wartość ta trafia do rocznego sprawozdania finansowego i skattemelding dla spółki.

Jeśli kryptowaluty stanowią istotną część majątku, warto ująć je w notach do sprawozdania finansowego z dokładnym opisem polityki wyceny i źródeł danych kursowych.

Rozliczanie stakingu, airdropów i innych przychodów

Jeśli spółka otrzymuje kryptowaluty jako nagrody za staking, udział w sieci lub w ramach airdropa – są one traktowane jako przychód. Należy je wykazać w księgowości z datą wpływu i wartością rynkową w NOK. Przychód ten zwiększa wynik finansowy spółki i podlega standardowemu podatkowi 22%.

Warto zadbać o dokumentację każdej takiej operacji: adres portfela, hash transakcji, kurs kryptowaluty w momencie przyjęcia oraz dowód zaksięgowania w systemie.

VAT – brak obowiązku przy inwestycjach własnych

Inwestowanie przez AS w kryptowaluty na własny rachunek nie podlega VAT (merverdiavgift). Kupno, sprzedaż lub przechowywanie kryptowalut w ramach inwestycji kapitałowej jest traktowane jako operacja finansowa – analogicznie jak obrót akcjami czy walutami.

UWAGA: jeśli spółka świadczy usługi związane z kryptowalutami (np. prowadzi giełdę, kantory, zarządzanie portfelami) – może podlegać innym regulacjom finansowym, a także być zobowiązana do zgłoszeń w Finanstilsynet. Wtedy też niektóre usługi mogą być objęte VATem. Jednak dla klasycznej inwestycji firmowej – VAT nie obowiązuje.

Udziały w AS a podatek od majątku

Choć spółka jako taka nie płaci podatku od majątku, warto wspomnieć o wpływie posiadanych kryptowalut na wycenę udziałów właścicieli. W Norwegii osoby fizyczne płacą formuesskatt od wartości posiadanych akcji/udziałów – a te są pośrednio zależne od majątku spółki.

Na szczęście udziałowcy AS korzystają z tzw. rabatu wyceny – udziały w prywatnych spółkach są zazwyczaj wyceniane w niższej wartości (np. 80% wartości rynkowej), a same metody wyceny bazują na wartościach księgowych, a nie rynkowych kryptowalut. Dzięki temu posiadanie kryptowalut w spółce może być korzystniejsze podatkowo niż w ENK, jeśli chodzi o majątek osobisty właściciela.

Plusy i minusy inwestowania przez spółkę AS

Do największych zalet należą:

• opodatkowanie zysku na poziomie 22% (bez trygdeavgift),
• brak wpływu inwestycji na prywatny dochód właściciela,
• możliwość reinwestowania zysków bez dodatkowych podatków,
• większa ochrona majątku osobistego – odpowiedzialność ograniczona do wartości udziałów.

Główną wadą jest to, że prowadzenie AS wiąże się z większymi kosztami księgowymi, wymogiem rocznego sprawozdania, spisem bilansowym oraz obowiązkowym audytem powyżej określonej skali. Do tego wypłata pieniędzy ze spółki (np. w formie dywidendy) generuje dodatkowy podatek po stronie właściciela – warto to brać pod uwagę przy planowaniu wypłat.

Podsumowanie

Inwestowanie w kryptowaluty przez firmę w Norwegii – niezależnie od tego, czy prowadzisz enkeltpersonforetak (ENK), czy aksjeselskap (AS) – jest w pełni legalne, ale wymaga odpowiedzialnego podejścia. Choć nie potrzebujesz żadnych pozwoleń ani licencji, musisz zadbać o poprawną księgowość, dokumentację i rozliczenia podatkowe (skattemelding).

Forma działalności ma znaczenie: ENK to prostsza struktura, ale łączy dochody i majątek firmy z Twoimi prywatnymi finansami. AS daje więcej elastyczności i możliwości planowania podatkowego, ale wiąże się z wyższymi wymaganiami administracyjnymi.

Niezależnie od formy prawnej:

• przygotuj się do inwestycji – od strony formalnej, technicznej i podatkowej,
• prowadź dokładne ewidencje wszystkich transakcji,
• regularnie wyceniaj aktywa i raportuj zgodnie z wymaganiami Skatteetaten,
• konsultuj się z księgowym – szczególnie jeśli planujesz staking, airdropy lub intensywny handel.

Kryptowaluty mogą być ciekawym narzędziem dywersyfikacji firmowego kapitału – o ile podejdziesz do nich tak samo profesjonalnie, jak do innych aspektów prowadzenia biznesu.

Masz pytania odnośnie kryptowalut w Twojej firmie?
A może szukasz księgowego, który ma doświadczenie w krypto?
Skontaktuj się z nami: +47 21 38 38 21. Jesteśmy dostępni od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00 – 21:00 i chętnie pomożemy!

Autor artykułu: Marcin – marcin@efirma.no